OUTLIERS (Çizginin Dışındakiler) - Bazı İnsanlar Neden Daha Başarılı Olur?

KÜNYE

Orijinal Adı : Outliers - The Story of Success
Yazar : Malcolm Gladwell

Orijinal Dili : İngilizce
Çevirmen : Aytül Özer
Yayınevi : MediaCat Yayınları

“Çizginin dışındakiler kendilerine fırsat verilenler ve bu fırsatı değerlendirecek güç ve soğukkanlılığa sahip olanlar.” – syf. 199

Kanadalı gazeteci ve yazar Malcolm Gladwell’in 2008 yılında piyasaya çıkmış ve ABD’de en çok satan kitaplar listesinde 1 numaraya yerleşmiş, Türkçeye de 2009 yılında Mediacat Yayınları adına Aytül Özer tarafından çevrilmiş kitabı Outliers, “kişisel gelişim” adına kafamızda oluş(turul)muş bütün kalıpların dışında bir kitap. Başarılı olmak için gerekli olduğu iddia edilen tüm o “Secret” yasalarını, yapmanız gerekenleri, düşünce normlarını unutun… Gladwell size başarının bambaşka bir yönünü tanıtacak.

Outliers -Türkçe adıyla Çizginin Dışındakiler- tam da kelime anlamına uygun şekilde hayatta diğer insanlardan daha başarılı olmuş ve çizginin dışına çıkmış kişilerin bu başarıyı nasıl elde ettikleri üzerine kafa yoran bir kitap. Size anlattığı birbirinden çok farklı on hikaye ile başarı denilen şeyin doğum tarihinizden tutun da yaşadığınız yere, ailenizin yapısına ve dahi kültürel mirasınıza kadar hayatınızda etkili pek çok parametrenin kolektif bir ürünü olduğunu göstermeye çalışıyor ve itiraf etmeliyim, bu konuda oldukça da başarılı oluyor.

Kitap, Fırsat ve Miras olmak üzere iki ana bölümden oluşuyor.

Chris Langan

Kısaca bahsetmek gerekirse, Fırsat kısmında, başarılı kişilerin başarıya giden yolda ne gibi fırsatlarla karşılaştıkları ve bunları nasıl da kendi lehlerinde kullandıklarına değiniliyor ve bu bağlamda aynı yıl içerisinde doğmuş fakat ay farkıyla daha büyük bireylerin hokeyde daha başarılı olmasından tutun da 200 IQ ile dünyanın yaşayan en zeki insanı olduğu kabul edilen Chris Langan’ın Harvard profesörü olmak yerine neden bir at çiftliğinde hayatını devam ettirdiğine kadar pek çok farklı konudan aldığı örneklerle hayatta insanın karşısına çıkan fırsatların onun başarısında ne denli önemli olduğuna vurgu yapıyor.

“Başarı tesadüf değildir. Öngörülebilir ve güçlü bir dizi koşul ve fırsatlardan ortaya çıkar…” – syf. 117

Miras bölümünde ise, yetiştirildiğimiz kültürün ve ait olduğumuz toplumdaki değer yargılarının nesiller sonra bile “bireysel” başarımızda etkili olduğunu ve bu güçlü yargıların kuşaktan kuşağa aktarıldığını uçak kazası ve çeltik tarlaları gibi değişik örnekler üzerinden ifade ediyor. Bu bölümde benim en çok dikkatimi çeken kısmın, psikolojide “onur kültürü” olarak tanımlanmış ve genellikle dağlık bölgelerde yaşayıp hayvancılıkla uğraşan bireylerin mücadele etmek zorunda kaldıkları bu çetin hayat koşulları nedeniyle toplumsal meselelere nasıl yaklaştıklarına dair örneklemede bulunduğu altıncı kısım olduğunu söylemeden geçemeyeceğim. Özellikle Türkiye’de yaşanan “kürt sorunu” dikkate alındığında yazarın öne sürdüğü “onur kültürü” hipotezinin ne kadar doğru olduğunu görmek insanı etkiliyor.

“Kültürel miraslar etkili güçler niteliğinde. Derin köklere sahip ve uzun ömürlü. Kuşaktan kuşağa direniyor, onları yaratmış olan ekonomik, sosyal ve demografik koşullar ortadan kalktığında bile neredeyse hiç bozulmuyor ve tavır ve davranışları yönlendirmekte önemli bir rol oynuyorlar…” – syf. 133

Kitabın anlatımına gelirsek, Outliers farklı farklı hikayelerden oluştuğundan okunması kolay bir kitap. Dili son derece akıcı ve zaman zaman da oldukça eğlenceli. Çeviri açısından da göze çarpan belli bir eksiklik yok, Aytül Özer bekleneni vermiş denilebilir.

Malcolm Gladwell

Yazar Malcolm Gladwell Jamaika asıllı Kanada doğumlu bir Amerikalı. Kitabın son bölümünde anlattığı hikayesini okuyunca onun da bir “çizginin dışındaki” olduğunu hemen anlıyorsunuz; okunmaya değer bir hikayesi var. Yazarın Outliers dışında hepsi Türkçeye çevrilmiş üç farklı kitabı daha var: Kıvılcım Anı (Tipping Point), Düşünmeden Düşünebilmenin Gücü (Blink) ve Köpeğin Gördüğü (What The Dog Saw). Outliers’ı okuduktan sonra normalde kişisel gelişim kitaplarına belli bir önyargıyla bakan ben bile diğer kitapları merak etmedim değil. Bu kıvırcık saçlı sevimli yazarımızın o kitaplarda da gene ince elenip sık dokunmuş değişik örneklerle düşüncelerini ifade ettiğinden eminim, en kısa zamanda diğer kitaplarına da bir göz atmak istiyorum.

Son olarak, bu kitap bana NeOkuyorsun.com sitesinin bir hediyesi idi. Beni bu güzel kitapla tanıştırdıkları ve bir kez daha önyargının nasıl kötü bir olgu olduğunu gösterdikleri için kendilerine teşekkürü bir borç bilirim.

Herkese iyi okumalar dilerim.